Đại diện Công ty TNHH S K (Hàn Quốc) hỏi:
Tháng 6/2024, chúng tôi ký Hợp đồng tư vấn đầu tư với Công ty TNHH H P (Việt Nam), nội dung liên quan đến dự án khu đất tại lô D5, đường Phạm Hùng, Hà Nội, với phí tư vấn là 1.000.000 USD.
Tuy nhiên, tại thời điểm ký kết, Công ty H P đã biết rõ khu đất này đã được phân bổ cho một số nhà đầu tư khác, nhưng vẫn cam kết có khả năng triển khai dự án và hỗ trợ thủ tục đầu tư. Sau khi ký kết, Công ty S K đã thanh toán toàn bộ 1.000.000 USD tiền mặt theo thỏa thuận.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, phía H P không thực hiện đúng cam kết, liên tục trì hoãn tiến độ và không hoàn thành các thủ tục pháp lý mặc dù chúng tôi đã nhiều lần gửi công văn yêu cầu khắc phục.
Đến tháng 6/2025, chúng tôi ra thông báo chấm dứt hợp đồng và yêu cầu hoàn trả toàn bộ số tiền đã thanh toán, nhưng Công ty H P không phản hồi, cũng không thực hiện nghĩa vụ hoàn trả.
Chúng tôi muốn hỏi:
– Việc Công ty H P không thực hiện nghĩa vụ và giữ tiền có vi phạm pháp luật không?
– Chúng tôi có quyền yêu cầu hoàn lại tiền và bồi thường thiệt hại hay không?
Quan điểm tư vấn của Công ty Luật ARC Hà Nội
1. Xem xét tính hợp pháp của giao dịch thanh toán
Theo trình bày, Công ty S K đã giao tiền mặt 1.000.000 USD tại Việt Nam cho Công ty H P.
Hành vi này vi phạm quy định quản lý ngoại hối, cụ thể:
– Theo Khoản 1, khoản 2 Điều 22 Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2013) quy định: Trên lãnh thổ Việt Nam, mọi giao dịch, thanh toán, niêm yết, quảng cáo, báo giá, định giá bằng ngoại tệ chỉ được thực hiện trong các trường hợp được phép theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
– Theo Điều 3 Thông tư 32/2013/TT-NHNN hướng dẫn nguyên tắc hạn chế sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam như sau: “Trên lãnh thổ Việt Nam, trừ các trường hợp được sử dụng ngoại hối quy định tại Điều 4 Thông tư này, mọi giao dịch, thanh toán, niêm yết, quảng cáo, báo giá, định giá, ghi giá trong hợp đồng, thỏa thuận và các hình thức tương tự khác (bao gồm cả quy đổi hoặc điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ, giá trị của hợp đồng, thỏa thuận) của người cư trú, người không cư trú không được thực hiện bằng ngoại hối.”
Như vậy, mọi giao dịch, thanh toán, niêm yết, quảng cáo, báo giá, định giá, ghi giá trong hợp đồng, thỏa thuận và các hình thức tương tự khác của người cư trú, người không cư trú không được thực hiện bằng ngoại hối, trừ các trường hợp được phép của Ngân hàng Nhà nước.
=> Việc Công ty S K thanh toán bằng tiền mặt 1.000.000 USD tại Việt Nam là vi phạm điều cấm của pháp luật.
2. Hợp đồng tư vấn đầu tư vô hiệu
– Căn cứ theo Điều 123 Bộ luật Dân sự 2015: “Giao dịch dân sự vô hiệu nếu vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội.”
– Căn cứ Điều 408 Bộ luật Dân sự 2015:“Hợp đồng vô hiệu khi đối tượng của hợp đồng không thể thực hiện được tại thời điểm giao kết.”Tại thời điểm ký kết, cả hai bên đều biết khu đất lô D5 đã được giao cho các nhà đầu tư khác. Như vậy, đối tượng của hợp đồng (dự án tư vấn đầu tư cho khu đất đó) không thể thực hiện được.
→ Hợp đồng tư vấn đầu tư này bị vô hiệu do vi phạm điều cấm của pháp luật về quản lý ngoại hối bị vô hiệu thêm một lần nữa vì có đối tượng không thể thực hiện được.
3. Trách nhiệm pháp lý của các bên
Căn cứ Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015, hậu quả của hợp đồng vô hiệu được xử lý như sau, xét thấy:
– Công ty H P nhận tiền nhưng không thực hiện cam kết, phải hoàn trả 1.000.000 USD cho Công ty S K.
– Công ty S K cũng có lỗi khi thực hiện giao dịch bằng ngoại tệ trái quy định, do đó không được yêu cầu lãi chậm trả hoặc bồi thường thiệt hại.
– Dựa theo mức độ lỗi của mỗi bên, tòa án sẽ  phân chia trách nhiệm bồi thường (nếu có) theo nguyên tắc lỗi tương ứng.
4. Hành vi của Công ty H P có dấu hiệu vi phạm pháp luật
Hành vi nhận tiền, không thực hiện nghĩa vụ và cố tình không hoàn trả có thể bị xem xét theo hướng chiếm giữ trái phép tài sản, được quy định tại Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) nếu có đủ yếu tố cấu thành.
Tuy nhiên, để truy cứu trách nhiệm hình sự cần có dấu hiệu gian dối ngay từ đầu hoặc cố ý chiếm đoạt.
Nếu chỉ là vi phạm hợp đồng dân sự, thì xử lý bằng con đường khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền, yêu cầu:
– Tuyên bố hợp đồng vô hiệu;
– Buộc hoàn trả toàn bộ số tiền;
– Bồi thường thiệt hại (nếu chứng minh được lỗi cố ý gây thiệt hại).

👉 Để được tư vấn chi tiết hơn về thủ tục khởi kiện, cách chứng minh lỗi và yêu cầu hoàn trả, Công ty TNHH Sun Korea có thể liên hệ Công ty Luật ARC Hà Nội để được hướng dẫn, chuẩn bị hồ sơ, và bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại Tòa án.
📞 Tư vấn pháp luật miễn phí: 0968.007.001