Theo bạn đọc: Hai hộ gia đình liền kề xảy ra mâu thuẫn về ranh giới đất sau khi đo đạc lại. Một bên cho rằng hàng rào cũ không chính xác so với giấy tờ đất và muốn điều chỉnh lại ranh giới.
Câu hỏi: Làm thế nào để xác định ranh giới đất hợp pháp theo pháp luật? Nếu hàng xóm không đồng ý, tôi có thể khởi kiện không?”

Theo kinh nghiệm thực tiễn qua nhiều năm giải quyết các vụ việc về tranh chấp đất đai Luật sư Hoàng Văn Hà – Công ty Luật ARC Hà Nội nêu quan điểm như sau:

1. Nguyên nhân phát sinh tranh chấp:

1. • Ranh giới đất giữa hai hộ gia đình không rõ ràng do đo đạc cũ không chính xác hoặc không khớp với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
   • Hàng rào cũ được xác định là mốc giới nhưng không được lập biên bản hoặc thỏa thuận rõ ràng.
   • Một bên cho rằng quyền sử dụng đất bị xâm phạm, trong khi bên kia khẳng định ranh giới hiện tại là hợp pháp.

2. Về Khung pháp lý:

1. • Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về ranh giới giữa các bất động sản.
   • Điều 11, 108, 167, 204 và 208 Luật Đất đai 2023 quy định trình tự hòa giải và giải quyết tranh chấp đất đai.
   • Thông tư 26/2024/TT-BTNMT ngày 26/11/2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành quy định kỹ thuật về đo đạc lập bản đồ địa chính.

Cách thức giải quyết tranh chấp

1. Bước 1: Hòa giải tại cấp xã/phường

1. • Thực hiện:
     • Hai hộ gia đình gửi đơn yêu cầu hòa giải đến UBND xã/phường nơi có đất tranh chấp.
     • UBND sẽ triệu tập hai bên để hòa giải. Nếu cần, tổ chức đo đạc ranh giới đất với sự tham gia của cả hai bên.
   • Kết quả:
     • Lập biên bản hòa giải thành (hai bên đồng ý ranh giới mới).
     • Nếu hòa giải không thành, UBND cấp xã/phường sẽ lập biên bản và hướng dẫn các bên khởi kiện hoặc yêu cầu giải quyết lên cơ quan cao hơn.

2. Bước 2: Xác minh ranh giới đất thông qua cơ quan chuyên môn

1. • Đề nghị Văn phòng Đăng ký đất đai hoặc cơ quan tài nguyên và môi trường đo đạc lại ranh giới đất theo bản đồ địa chính.
   • So sánh kết quả đo đạc với giấy tờ pháp lý (sổ đỏ, hợp đồng mua bán đất, các tài liệu lịch sử).

3. Bước 3: Khởi kiện tại tòa án

1. • Nếu không thể hòa giải, một bên có thể khởi kiện ra tòa án nhân dân nơi có đất tranh chấp.
   • Hồ sơ khởi kiện:
     • Đơn khởi kiện.
     • Giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
     • Biên bản hòa giải không thành.
     • Các tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất (hóa đơn đóng thuế, bản đồ cũ nếu có).
   • Quyết định của tòa án:
     • Tòa án sẽ xác minh, đo đạc thực tế và đưa ra phán quyết về ranh giới hợp pháp.

Bài học kinh nghiệm rút ra từ tình huống trên

1. Việc xác định ranh giới đất:

1. • Các bên nên lập biên bản thỏa thuận có chữ ký và xác nhận của cơ quan địa phương.

2. Lưu giữ đầy đủ giấy tờ pháp lý:

1. • Như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các tài liệu liên quan. Nếu có thay đổi về ranh giới, cần thực hiện thủ tục điều chỉnh giấy tờ tại cơ quan có thẩm quyền.

3. Khuyến khích các bên hòa giải, thỏa thuận trước khi khởi kiện:

1. • Hòa giải không thành, cần thu thập đầy đủ chứng cứ trước khi khởi kiện.

Nếu bạn cần tôi hỗ trợ sâu hơn về cách viết đơn khởi kiện hoặc nội dung chi tiết cho từng bước xử lý liên hệ với Luật sư của Công ty ARC điện thoại 0968007001 để được tư vấn.